(The
28 Fundamental Beliefs of Seventh-day Adventists)
1. Pathian Lehkhabu
Thianghlimte:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian Lehkhabu Thianghlimte, Thuthlung Hlui leh
Thuthlung Thar te hi Thlarau Thianghlimin a pawl ang zela thusawia ziak ṭhin
Pathian mi thianghlimte Pathianin a thawkkhumna aṭanga A pek, Pathian Thute an
ni. He thu hmangin, chhandamna atana
hriat tur pawimawhte chu Pathian chuan mihringte hnenah a hlan a ni. Pathian Lehkhabu Thianghlim hi dik lo thei
loa Pathian duhdan puan chhuahna a ni, thuneihna nena thurin puang chhuaktu leh
hun kal tawha Pathian thiltih pawm tlaka chhinchhiahna a ni.
(2 Petera 1:20, 21; 2 Timothea 3:16, 17;
Sam 119:105; Thufing 30:5, 6; Isaia 8:20; 17:17; 1 Thessalonika 2:13; Hebrai
4:12).
2. Pathian Mi
Pathumte:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian pakhat a awm: Pa, Fapa leh Thlarau Thianghlim, chatuan mi
ni tlanga pumkhata awm chu. Pathian chu
thi thei lo, engkim tithei, engkim hria, engkim chunga mi leh englai pawha awm
reng chu a ni. Chin nei lo leh mihring
hriatthiam theih bak, amaherawhchu Amah A inpuanchhuahna aṭanga hriat theih a
ni a. Thilsiam zawng zawng tan chatuana
biak tlak, chawimawi tlak leh rawngbawlsak tlak a ni.
(Deuteronomy 6:4; Matthaia 28:19; 2
Korinth 13:14; Ephesi 4:4-6; I Petera 1:2; I Timothea 1:17; Thupuan 14:7).
3. Pa:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Chatuan Pa Pathian chu Siamtu, Thilbul,
Chelhdingtu, leh thilsiam zawng zawng chunga chungchuang ber a ni. A dikin A thianghlim a, a dawhtheiin zah A
ngai a, A thin a nelin, hmangaihna leh rinawm tlatnaa khat a ni. Nunphung leh thiltihtheihnaa Fapa leh Thlarau
Thianghlim tihlana awm chu Pa tihlanna pawh a ni.
(Genesis 1:1; Thupuan 4:11; I Korinth
15:28; Johana 3:16; I Johana 4:8; I Timothea 1:17; Exodus 34:6, 7; Johana
14:9).
4. Fapa:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian chatuan Fapa chu Isua Krista-in tisaah a
lo chang a. Amah hmanga thil engkim siam
a ni a, Pathian nunphung tihlanna chu Amahah a ni a, mihringte tlanna tihfamkim
a ni a, khawvel hi rorelsakin a awm bawk a ni.
Thlarau Thianghlim avanga paiin a awm a, nula thianghlim Marin a hring
a. Mihringte anga khawsain mihringte
tawh angin thlemnate a tawk a, mahse Pathian felnaah leh hmangaihnaah chuan
famkim thlapa entawntlak a ni. Thil-mak
a tihnain Pathian thiltihtheihna chu A puangchhuak a, Pathianin Messia A tiam
chu Amahah hian (nemngheh) a ni a. Kan
sual avangin leh keimahni aiah Ama duhthlannain kross-ah tuarin a thi a, thihna
aṭangin a tho leh a, vana hmun thianghlima kan tana rawngbawl turin vanah a
lawn a. Hun tawpa A mite hruai turin
thil engkim siam ṭhatna turin ropui takin a lo kal leh dawn a ni.
(Johana 1:1-3, 14; Kolosa 1:15-19; Johana
10:30; 14:9; Rom 6:23; I Korinth 5:17-19; Johana 5:22; Luka 1:35; Philippi
2:5-11; Hebrai 2:9-18; I Korinth 15:3, 4; Hebrai 8:1, 2; Johana 14:1-3).
5. Thlarau
Thianghlim:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian Chatuan Thlarau Thianghlim chu Pa nen
thawk zelin Fapain thil a siamnaah, tisaa a lo channaah, leh A tlannaah a thawk
ve zel a. Pathian Lehkhabu ziaktute a
thawkkhum a. Krista nun chu
thiltihtheihnain a tikhat a. Mihringte
chu hipin an sualzia a hriattir a; lo dawngsawngtute chu Pathian annaah a
titharin a tidanglam ṭhin. Pa leh Fapain
Pathian fate hnena awm reng turin an tir a.
Kohhran hnenah thlarau thil pekte a pe a, Krista hriatpuitu ni turin
thiltihtheihnain a vur a, Pathian thu nen inmil zelin thu tak zawng zawngah mi
a hruai ṭhin.
(Genesis 1:1, 2; Luka 1:35; 4:18;
Tirhkohte 10:38; 2 Petera 1:21; 2 Korinth 3:18; Ephesi 4:11, 12; Tirhkohte 1:8;
Johana 14:16-18, 26; 15:26, 27; 16:7-13).
6. Thilsiam Thu:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian chu thil engkim Siamtu a ni a, ani chuan
Pathian Lehkhaah hian a thil siam dan dik tak leh rintlak chu a puang chhuak
a. Ni ruk chhungin Lalpa chuan “lei leh
van” leh a chhunga thilnung awm zawng zawngte hi a siam a, tin, chu chawlhkar
hmasa bera ni sarihna ni-ah chuan a chawl ta a.
Chutiang chuan Sabbath chu a thil siamte a zo ta a ni tih chatuana hriatrengna
nî ni turin a din ta a ni. Mihring hmasa
ber, mipa leh hmeichhia kha thilsiam zinga chungchuang ber ni turin Pathianin
ama anpuia a siamte an ni a, lei chung zawng zawnga thuneihna chu pein, enkawl turin
mawhphurhna a pe bawk. Khawvel hi siam
zawh a nih khan “a ṭha em em a,” Pathian ropuizia a puang chhuak a ni tih an
ring.
(Genesis 1:2; Exodus 20:8-11; Sam 19:1-6;
33:6, 9; 104; Hebrai 11:3).
7. Mihring
Nihphung:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Mihring - mipa leh hmeichhia te hi Pathian anpuia
siam an ni a. Mahnia nihna hran ve ve
nei niin, zalen taka thil ngaihtuah theihna leh tih theihna pek an ni. Zalenna neia siam ni mah se, mimal tinte chu
taksa, rilru leh thlarau pumkhat, ṭhen hran theih loh nei, nunna leh thawkna,
leh thil dang zawng zawngahte Pathian rinchhana awm an ni a. Kan nu leh pa hmasa berte’n Pathian thu an
awih loh takah khan, Pathiana innghat an nihna chu an phat a, Pathian hnuaia
dinhmun sang tak an neihna aṭang chuan an tlahniam ta a ni. Pathian an anna chu tihkhawbaw a ni ta a, thi
tura tih an lo ni ta a ni. An thlahte
chuan an tluk taka an nihphung leh tlukna avanga thil lo thleng chu an rochung
ta a. Chaklohna leh thil sual lam awn
rengin an lo piang a. Mahse Pathian
chuan khawvel hi Krista-ah inremna siamin A Thlarauin mihring thitheite chu an
Siamtu annaah a siamthar leh a. Pathian
ropuina tura siam niin, Amah Pathian hmangaih tur leh anmahni inhmangaih tawn
tur leh an chenna velte cheibawl turin koh an ni.
(Genesis 1:26-28; 2:7; Sam 8:4-8;
Tirhkohte 17:24-28; Genesis 3; Sam 51:5; Rom 5:12-17; 2 Korinth 5:19, 20; Sam
51:10; 1 Johana 4:7, 8, 11, 20; Genesis 2:15).
8. Inhnialna Ropui:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian awm dan leh A Dan leh lei leh vana
thuneitu sang ber A nihna thua Krista leh Setana inhnialna ropui takah hian
mihring zawng zawngte hi an inbarh lut vek a.
Chu inbeihna chu, duhthlanna zalenna neia siam, mahni inchawisang ta mai
Setana lo ni ta, Pathian hmelmaa ṭang tain, Vantirhkoh engemaw zat hel tura a
hruai tak aṭanga vana lo inṭan a ni a.
Helna rilru chu Evi leh Adama suala a hruai luh khan khawvelah a la lut
a. He mihring sualna hian mihringa
Pathian anna a tikhawbaw a, khawvel thil siamah an awm ang tura awm lohna thil
a thlen a, a tawpah khawvel pum huapa tuiletin khawvel hi a tiṭiau ta a. Thilsiam zawng zawngte han thlirin, he
khawvel hi khawvel puma inbeihna hmun a lo chang ta, chumi aṭang chuan Pathian
hmangaihna chu a tawp a tawpah chuan dinchantirin a awm ang. He inhnialnaa mite pui turin, Pathian chuan
Thlarau Thianghlim leh chhandamna kawnga kaihruai tur te, venghim tur te leh
chawm lian turtein vantirhkoh ṭhate a tir a.
(Thupuan 12:4-9; Isaia 14:12-14; Ezekiela
28:12-18; Genesis 3; Rom 1:19-32; 5:12-21; 8:19-22; Genesis 6:8; 2 Petera 3:6;
1 Korinth 4:9; Hebrai 1:14).
9. Krista Nunna,
Thihna leh Thawhlehna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian duhdan famkim taka Kristan a zawmnaah te,
A tawrhnaah te, A thihnaah te, A thawh lehnaah te, Pathian chuan mihringte sual
laka tlenfai an nihna kawng awm chhun A siam a, chutichuan chu tlenfaina chu rinnaa
pawmtute chuan chatuan nunna an nei theiin, thil siam zawng zawngte chuan
siamtu hmangaihna chhuichhuah zawh rual loh leh thianghlim chu hriatna ṭha zawk
an nei thei ang. He tlenfaina famkim
hian Pathian Dana felna leh A hmangaihna nungchang chu a dinchantir a, heng
thil pahnihte hi kan sual thiamloh min chantirna leh ngaihdamna min siamsaktu
an ni. Krista thihna chu aiawh leh tihlungawina,
inremna leh tihdanglamna a ni. Krista
thawhlehna chuan sual thiltihtheihna hneh a nihna puangin, chu tlenfaina rinnaa
pawmtute hnenah chuan a tawpa sualna leh thihna hneh tiam a ni. Isua Krista chu Lal a nih
thu puangin, a hmaah chuan van leh leia khup tinreng an kun tur a ni.
(Johana 3:16; Isaia 53; 1 Petera 2:21, 22;
1 Kornth 15:3, 4, 20-22; 2 Korinth 5:14, 15, 19-21; Rom 1:4; 3:25; 8:3, 4; 1
Johana 2:2; 4:10; Kolossa 2:15; Philippi 2:6-11).
10. Chhandamna
Daihriatna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian hmangaihna leh zahngaihna chhuichhuah
zawh rual loh chuan, Amahah chuan Pathian felna kan lo nih theihna turin, sual
reng reng hre lo Krista chu, keimahni avangin sualah a siam a. Thlarau Thianghlima hruaia awmin kan mamawh
te kan hria a, kan sualzia kan inhmuchhuak a, kan bawhchhiatnaah te kan inchhir
a, Isua chu Lal leh Kristaah, kan Aiawhtuah leh kan Entawn tur atan rinna kan
nei a ni. He rinna chhandamna dawnna hi
Pathian thu thiltihtheihna aṭanga lo kal a ni a, Pathian khawngaihna thilpek a
ni. Krista zarah chuan thiamchantirin
kan awm a, Pathian fapa leh fanuah te siamin kan awm a, sualin kan chunga ro a
relna aṭangin chhanchhuahin kan awm.
Thlarau zarah kan piangtharin tihthianghlim kan ni a: Thlarau chuan kan rilru a tithar a, Pathian
hmangaihna Dan chu kan thinlungah a ziak a, thianghlimna nun hman theihna
thiltihtheihna min pe a ni. Amahah awmin
Pathian nungchang latute kan lo ni a, tunah leh rorelna lo awm tura chhandamna thutiam
chu kan nei a ni.
(2 Korinth 5:17-21; Johana 3:16; Galatia
1:4; 4:4-7; Tita 3:3-7; Johana 16:8, Galatia 3:13, 14; 1 Petera 2:21, 22;
Rom 10:17; Luka 17:5; Marka 9:23, 24; Ephesi 2:5-10; Rom 3:21-26; Kolosa
1:13-14; Rom 8:14-17; Galatia 3:26; Johana 3:3-8; 1 Petera 1:23; Rom 12:2;
Hebrai 8:7-12; Ezekiela 36:25-27; 2 Pet.
1:3, 4; Rom 8:1-4; 5:6-10).
11. Kristaa Ṭhan Len
Zelna (Growing in Christ)
Kraws-a a thihna avang khan Isua chuan sual
thiltihtheihnate lakah hnehna a chang tawh a. A lei rawngbawl laia ramhuai
thlaraute lo tukzal tawhtu chuan an thiltihtheihna pawh tihchahsakin, chatuana
an chan tur chu a lo rel fel tawh bawk a ni. Isua hnehna chuan min thunun la
tum rengtu sual thiltihtheihna lak ata hnehna min pe a, amah nena leng dunin
thlamuanna te, lawmna te, leh a hmangaihna te chu kan lo chang ṭhin. Tunah hian
Thlarau Thianghlim chuan min chenchilhin thiltihtheihna min pe a. Isua chu kan
Chhandamtuah leh kan Lalpa-ah pawm chhunzawm zelin tun hma lama kan thil sual
tih tawhte phurrit lak ata chhuah zalen kan ni ta a. Thim hnuaia leng, sual
thiltihtheihna hlau, leh hriatna reng nei lo ang kha kan ni tawh lo va, kan nun
dan hlui awmze nei lo pawh chu kan lo kalsan ta bawk. He zalenna thar, Isua
zara kan lo neih tak achinah hian ama nungchang ang chu pu ve tura ṭhang lian
chho zel tur te, ṭawngṭaia ni tin amah pawl ṭhin tur te, a thua chawm ni tur
te, thinlung taka a venhimna ngaihtuah ṭhin tur te, a fakna hla sa ṭhin tur te,
amah chibai buka inkhawm ṭhin tur te, leh kohhran rawngbawlnaa inhmang ve ṭhin
tur tea koh kan ni a. Kan vela awmte hnena a chhandamna thu kan hriattir a,
hmangaih taka an rawng kan bawlsak hian, a Thlarau hmanga min awmpui rengna
chuan kan thiltih tinreng leh kan hun tawng apiang hi kan thlarau nun chawi
kangtuah a siam ṭhin a ni.
(1 Chro. 29:11; Sam 1:1, 2; 23:4; 77:11,
12; Mt. 20:25-28; 25:31-46; Lk. 10:17-20; Joh. 20:21; Rom 8:38, 39; 2 Kor.
3:17, 18; Gal. 5:22-25; Eph. 5:19, 20; 6:12-18; Phil. 3:7-14; Kol. 1:13, 14;
2:6, 14, 15; 1 Thes. 5:16-18, 23; Heb. 10:25; Jak. 1:27; 2 Pet. 2:9; 3:18; 1
Joh. 4:4.)
12. Kohhran:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Kohhran hi Krista chu Lal leh Chhandamtu a ni tih
puanga ringtu inpawlho a ni a. Thuthlung
Hlui huna Pathian mi nihna chhunzawm zelin, khawvel aṭanga koh chhuah kan ni a;
Pathian be turin, keimahni inpawlho turin, Pathian thua kaihhruaina dawng
turin, Lalpa zanriah kil tlang turin, mihringte rawngbawl turin, khawvel ram tina
Chanchin Ṭha puang turin kan inzawm khawm a.
Kohhran hian a thuneihna hi Thu tisaa lo chang Krista hnen aṭangin leh,
Pathian Thu ziaka awm aṭangin a dawng a.
Kohhran hi Krista taksa, Krista ngei chu lu atana ringa inpawlhote an
ni. Kohhran hi Krista mo, A
tihthianghlima silfaia a awm theih nana Kristan a thihsak chu a ni. Hnehna changa a lo kal leh hunah chuan
kohhrana rinna lo nei tawh zawng zawng te, A thisena a leite chu bawlhhlawh kai
lo leh zur lo leh thianghlim leh hmelhem lova awm zawkin, ropui takin Krista
chuan Ama hmaah ngei a tar chhuak dawn a ni.
(Genesis 12:3; Tirhkohte 7:38; Ephesi
4:11-15; 3:8-11; Matthaia 28:19, 20; 16:13-20; 18:18; Ephesi 2:19-22, 23;
5:23-27; Kolosa 1:17, 18).
13. Kohhran La Bang
Leh Tirh A Nihna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Khawvel pum huapa kohhran hian Krista ringtu tak
takte a fun vek a, mahse ni hnuhnung zirtirna dik lo a hluar hlenna hunah hian,
a la bang chu Pathian thupekte zawma Isua rinna vawng tura koh a ni a. Chu a la bang chuan, rorelna lo thlen tak hun
puangin, Krista zara chhandamna thu au chhuahpuiin, ṭumhnihnaa Krista lo kal
lehna tur hun hnaih tawhzia a tlangaupui a ni.
Chung thu puanchhuahna chu Thupuan bung 14-naa vantirhkoh pathumte chuan
entir an ni a; vana rorelna hnathawh kalpui mekna te, leia simna leh siamṭhatna
hnathawh awm mekte rah nen an inmil a.
Ringtu tinte hi khawvel ram puma hriatpuitu nihnaah mahni ngeia chanvo
nei ṭheuh tura koh an ni.
(Thupuan 12:17; 14:6-12; 18:1-4; 2 Korinth
5:10; Juda 3:14, 1 Petera 1:16-19; 2 Petera 3:10-14; Thupuan 21:1-14).
14. Krista Taksaa
Inpumkhatna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Kohhran hi hnam tinreng, chi tinreng, ṭawng
tinreng leh mi tinrengte aṭanga koh mi leh sa (members) tam tak pumkhata insiam
a ni. Kristaah chuan thilsiam thar lo
niin, hnam, hnam tih dan zirna leh hnam inan lohna te, mi ropui leh hniam,
hausa leh rethei, mipa leh hmeichhia nihnaa indaidannate hi kan zingah min ṭhen
hrangtu tur an ni tur a ni lo. Thlarau
pakhata Amah nen inpawl a, midangte nen inpawl tlang tura min phuarkhawmtu
Kristaah chuan inangkhat vek kan ni a; Hleih nei lo leh inkiltawihna awm lova
rawngbawl a, rawng inbawlsak tur kan ni.
Pathian Lehkhabua Isua Krista a inpuanchhuahna avangin rinna leh
beiseina hmunkhat kan inṭawm a, hriattirna hmunkhatin kan inpawh tlang vek
a. He inpumkhatna hi Pathiana Mi pathum
inpumkhatna aṭanga lo chhuakin, chutah chuan Pathian faa vuahin kan awm a
ni.
(Rom 12:4, 5; 1 Korinth 12:12-14; Matthaia
28:19, 20; Sam 133:1; 2 Korinth 5:16, 17; Tirhkohte 17:26, 27; Galatia
3:27, 29; Kolosa 3:10-15; Ephesi 4:14-16; 4:1-6; Johana 17:20-23).
15. Baptisma:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Baptisma kan chan hian Isua Krista thihna leh
thawhlehnaah rinna kan neih kan puang a, sual lama kan thihna leh nun thara nun
kan tumna kan puang chhuak a ni.
Chutiang chuan Krista chu kan Lal leh Chhandamtua pawmin, a mite kan lo
ni a, Kohhranin a mi leh saah min lawm lut a ni. Baptisma channa hi Krista nen pumkhat kan
nihna, sual ngaihdam kan nihna, Thlarau Thianghlim kan chan entirna a ni. Tuia inhnimphuma chan a ni a. Isuaa kan rinna tihnghehna leh sual simna kan
neih lantirna chunga innghat a ni.
Pathian Lehkhabu Thianghlim zirtirna zuina a ni a, a zirtirna pawmna a
ni.
(Rom 6:1-6; Kolosa 2:12, 13; Tirhkohte
16:30-33; 22:16; 2:38; Matthaia 28:19, 20).
16. Lalpa Zanriah:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Lalpa zanriah hi Isua taksa leh thisen entirna,
Amah chu kan Lal leh Chhandamtua kan rinna puanchhuahnaa kil a ni. He inpawlhonaa tel venaah hian Krista chu A
mite pawl tur leh tichak turin A lo tel ve ṭhin a ni. Lalpa zanriah kan kil hian, A lo kal leh hma
loh chu Lalpa thihna chu hlim takin kan puang a ni. Lalpa zanriah kil tura inpuahchahnaah chuan
mahni inenfiahna, simna leh sual puanna an tel a. Silfaia kan awm thar lehna entir nan, Krista
inngaihtlawmna rawng inbawlsak tawn kan duhna puanchhuah nan, kan thinlungte
hmangaihna kan insuihfin nan Zirtirtu chuan ke sil rawngbawlna a ruat a. Lalpa zanriah hi ringtu Kristian zawng
zawngin an tih tura phal a ni.
(1 Korinth 10:16, 17; 11:23-30; Matthaia
26:17-30; Thupuan 3:20; Johana 6:48-63; 13:1-17).
17. Thlarau Thilpekte
Leh Rawngbawlna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian chuan eng lai pawhin A Kohhran mi leh sa
zawng te chungah chuan Kohhran leh mihringte ṭhat tlanna tura hmangaiha
rawngbawl nana hman turin thlarau thilpek a hlan a. Mi tin hnenah A duh ang zela bithliahin
Thlarau Thianghlim chu petuah a ṭang a.
Kohhranin Pathian ruat anga a tih turte a tihfamkim theih nan thilpekte
chuan theihna leh rawngbawlna zawng zawng a pe a. Pathian Lehkhabuah chuan, he thilpekte hian
rinna, tihdamna, thuhrilhna, Chanchin Ṭha puanchhuahna zirtirna, Kohhran awpna,
inremna, khawngaihna, rawngbawl nana mahni inphatna, mite ṭanpuina tura
hmangaihna te leh mite fuihna rawngbawlna a huap vek a ni. Mi ṭhenkhatte chu Pathianin a ko a, Kohhranin
a pawmpui Kohhran chawmna, tirhkoh nihna, zirtir nihna leh zirtirna rawngbawlna
nei tura memberte thuam mamawh an nihna bik atan, thlarau lama Kohhran puitling
tura din chhoh nan, Pathian rinna leh hriatnaa pumkhatna chawm nan mi ṭhenkhatte
chu Thlarau chuan thuamin an awm a.
Pathian khawngaihna chi hrang hrang kawltu rinawm tak nia Kohhran mi leh
saten he thilpek hi an hman chuan, Kohhran chu thurin dik lovin a tihboralna
tura a hnehna aṭanga humhimin a awm ang a, ṭhanna Pathian hnen aṭanga lo chhuak
chuan an ṭhang a, rinna leh hmangaihnaah chuan dinnghehin an awm ang.
(Rom 12:4-8; 1 Korinth 12:9-11, 27, 28;
Ephesi 4:8, 11-16; Tirhkohte 6:1-7; 1 Timothea 2:1-3; 1 Petera 4:10, 11).
18. Hrilhlawkna
Thilpek:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Thlarau Thianghlim thilpek pakhat chu hrilhlawkna
a ni. He thilpek hi Kohhran la bang
chhinchhiahna a ni a, Ellen G. White-i rawngbawlnaah puan chhuahin a awm
a. Lalpa palai niin a thuziakte chu
Kohhran tan thlamuanna, kaihhruaina, zirtirna leh hruai dikna chhunzawm zelna
leh thuneihna a ni. A thuziakte chuan
Bible hi zirtirna leh thil dawnte fiahna tura tehfung a ni tih a sawi
chiang.
(Joela 2:28, 29; Tirhkohte 2:14-21; Hebrai
1:1-3; Thupuan 12:17; 19:10).
19. Pathian Dan:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Pathian dan thupekte chu Thusawmpek-ah hian phuah
khawmin an awm a. Krista nunah tar lan
an ni a. Mihringte awm dan tur leh
inlaichin dan tur atana Pathian hmangaihna, duhsakna leh thiltumte an puang
chhuak a, eng hun laia mi pawh a huap vek.
Heng thupekte hi Pathianin mihringte nena thu a thluna a nghahchhan
Pathian rorelna tehfung an ni. Thlarau
Thianghlim hnathawhna azarah sualna an thai lang a. Chhandamtu mamawha inhriatna thinlungah a
chawkharh a. Chhandamna hi hnathawh
avang a ni lo va khawngaihna a ni vek a, mahse a rah chu Thupekte zawmna a
ni. He thuawihna hian Kristian nungchang
a chher a, ṭhatna thinlung mi a puttir ṭhin.
Lalpa kan hmangaiha kan mihringpuite kan ngaihsak a ni tih tichiangtu a
ni. Rinnaa thuawihna chuan nun tidanglam
tura Krista thiltihtheihna a entir a, tichuan Kristian hriatpuitu a nihna a
tichak ṭhin a ni.
(Exodus 20:1-17; Sam 40:7, 8; Matthaia
22:36-40; Deuteronomy 28:1-14; Matthaia 5:17-20; Hebrai 8:8-10; Johana 16:7-10;
Ephesi 2:8-10; 1 Johana 5:3; Rom 8:3, 4; Sam 19:7-14).
20. Chawlhni:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Thil ṭha duha Siamtu chuan, ni ruk chhung thil A
siam hnuah, a ni sarihna niah chuan a chawl a, thilsiam hriat reng nan mi zawng
zawng tan Chawlhni a din a. Thlak
danglam theih loh Pathian thupek palina chuan, ni sarihna Chawlhni chu,
Chawlhni Lalpa, Isua zirtirna leh tih dan ṭhin nen inmila chawlh nan, Pathian
biak nan leh rawngbawlna ni ni turin a phut a ni. Chawlhni chu Pathian leh keimahni kan
inpawlna ni hlimawm tak a ni. Kristaah
chuan tlana kan awm entirna, tihthianghlim kan awm chhinchhiahna, kan thuawihna
tarlangtu, Pathian lal ram chatuana kan hmaa lo awm tur tem lawkna a ni. Chawlhni chu Amah leh A mite inkara chatuan
Thuthlung Pathianin kumkhua atana chhinchhiahna a ni. Tlai aṭanga tlai leh thleng, ni tlak aṭanga
ni tlak leh thlenga hlim taka he hun thianghlim serhna hi, Pathian thilsiamna
leh tlanna chawimawina a ni.
(Genesis 2:1-3; Exodus 20:8-11; Luka 4:16;
Isaia 56:5, 6; 58:13, 14; Matthaia 12:1-12; Exodus 31:13-17; Ezekiela 20:12,
20: Deuteronomy 5:12-15; Hebrai 4:1-11; Leviticus 23:32; Marka 1:32).
21. Sum Enkawltu
Nihna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Hun leh remchanna te, theihna leh thil neih te,
lei malsawmna leh a lo kalna hnarte nena kawltir Pathian sum enkawltute kan
ni. A tana dik taka hman an nih nan mawh
kan phur a ni. Rinawm taka Amah leh kan
mihringpuite rawngbawlnain, A Chanchin Ṭha puan nan leh Kohhran chawm nan leh ṭhan
nan sawma pakhat pein Pathian chu neitu a ni tih kan pawm a. Sum enkawltu nihna hi hmangaiha chawm kan nih
nan leh mahni hmasialna leh duhamna kan hneh theihna Pathianin remchang min pek
a ni. Sum enkawltu chu a rinawm avanga
mi dangte hnena malsawmna lo thlengah hian a lawm ṭhin.
(Genesis 1:26-28; 2:15; 1 Chronicles
29:14; Hagaia 1: 3-11; Malakia 3:8-12; 1 Korinth 9: 9-14; Matthaia 23:23; Rom
15:26, 27).
22. Kristian Nun Hman
Dan:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Van lam dan nena inmila ngaihtuah a, hria a, thil
ti ṭhin, Pathian mi tak ni tura koh kan ni a.
Lalpa nungchang ang keimahniah Thlarauvin a siamthar dawn chuan Krista
enga thianghlimna leh hriselna leh kan nuna hlimna thlen thei tur thilah chauh
kan inhnamhnawih tur a ni. Chu mi awmzia
chu, kan intihhlimna te, kan inpawlhona te chuan Kristian tana duhawm leh mawi
dinhmun sang ber a thleng tur a ni. Hnam
chin dan ze hrang hrang a awm tih hre reng chungin, kan incheina chu a mawlin,
a hleihluai lovin, a felin, mawina tak tak chu pawn lam incheina ni lovin,
rilrua thuhnuairawlh leh nunnem silhfen chhe thei lova inthuam tih tling a ni
tur a ni. Kan taksa hi Thlarau
Thianghlim chenna in a nih avangin, fing takin kan enkawl tur a ni tih a kawk
bawk a. Insawizawina leh hahdamna tam
tawk neiin, kan tana hriselna ber tur chaw ei a, Pathian Lehkhabuin ei tur
atana bawlhhlawh a tihte lak aṭanga insumin kan awm tur a ni. Zu te, vaihlo te, awmze nei lova ruih hlo
hman te, ruih theih thil dang te hi kan taksa tana a hlauhawm avangin, heng
zawng zawng lak aṭang hian kan insum hlauh tur a ni. Chung aiah chuan, kan damna, hlimna leh ṭhatna
min duhsaktu Krista thununna hnuaiah kan ngaihtuahna leh kan taksa chu kan
thlen zawk tur a ni a.
(Rom 12:1, 2; 1 Johana 2:6; Ephesi 5:1-12;
Philippi 4:8; 2 Korinth 10:5; 6:14; 7:1; 1 Petera 3:1-4; 1 Korinth 6:19,
20; 10:31; Leviticus 11:1-47; 3 Johana 2).
23. Inneihna Leh
Chhungkua:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Inneihna hi Eden huana Pathianin a din, hmeichhia
leh mipa dam chhung zawng inkawp tura Isuan a nemngheh a ni a. Kristian tan chuan inneihna hi Pathian leh
kan kawppui te laka kan inhlanna a ni.
Rinna hmunkhata awm te chauh khingpuia insiamna tur a ni. Inhmangaih, inchawimawi, inzah tawnna leh
mawhphurh tawnna te hi inlaichinna hrui, Krista leh A kohhran inkara
inlaichinna hmangaihna te, thianghlimna te, inelna te, nghehna te, tarlang chhawngtu tur a
ni. Inmakna thuah, Isua chuan inngaih
vang ni lova a khingpui maa mi dang nei chu a uire a ni tih a zirtir a. Chhungkaw ṭhenkhat inlaichinnaah duhthusam
thleng lo mah se, inneihnaa inkhingte Krista hnena inhlan tak takte chuan
Thlarau Thianghlim hruaina leh Kohhran chawmnain hmangaiha inpumkhatna dinhmun
thlen theih a ni. Pathian chuan
chhungkua a hmangaih a, Chhungkuaa mitinte chu puitlinna famkim thleng tura inṭanpui
tawntir a tum a. Nu leh pate chu Lalpa
hmangaiha A thu awih turin an fate chawm lian tur an ni. An nun leh an thusawiin Krista chu zaidam leh
anmahni ngaihsak rengtu, A taksa peng hrang leh Pathian chhungkua ni tura
duhsaktu, hmangaiha thununtu a ni tih hi an zirtir ṭhin tur a ni. Chhungkaw inngeihna lo ṭhan chhoh zelna hi
Chanchin Ṭha thuchah hnuhnungin min chimna chhinchhiahna a ni.
(Genesis 2:18-25; Matthaia 19:3-9; Johana
2:1-11; 2 Korinth 6:14; Ephesi 5:21-33; Matthaia 5:31, 32; Marka 10:11,
12; Luka 16:18; 1 Korinth 7:10, 11; Exodus 20:12; Ephesi 6:1‑4; Deuteronomy
6:5-9; Thufingte 22:6; Malakia 4:5, 6).
24. Van (Biakbuk)
Krista Rawngbawlna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Vanah, (Biakbuk) mihring sak ni lo, Lalpa sak
zawk biakbuk tak tak a awm a ni. Chutah
chuan Krista chuan rawng a bawl a.
Kross-a tlenfaina tura mi zawng zawng tana vawi khata a lo thih
tlingtlak tawh hnemhnanna chu ringtu tinten dawn theihin a siam a. Vana a lawn khan kan Puithiam Lalber ropui
tak hna chu chelh ṭanin mi A sawipuina hna chu a ṭan nghal a. Kum 1844 kuma ni 2300 hrilhlawkna a lo tawp
khan, tlenfaina hna a thawhna hmun pahnihna leh A rawngbawlna hun tawp berah
chuan a lut ṭan a. Chu chu hmanlaia
Hebrai mite hmun thianghlim Tlenfaina Nia tlenfaina an lo neih ṭhinin a entir
sualna zawng zawng a tawpa tihboralna tur hna pakhat, rorel lawkna
(investigative judgement) hna a ni. Chu
entirna rawngbawlnaah chuan hmun thianghlim chu inthawina ran thisena thenfai a
ni ṭhin a, mahse van lama mi chu inthawina famkim Isua thisena tlenfai a
ni. Chu rorel lawkna chuan van mipuite
hnenah, Kristaa muhil tawh, Krista veka thawhlehna hmasaa tel tlakte chu a
tilang dawn a ni. Kristaa awma nung dama
la awmte zingah Pathian thupekte zawma Isuaa rinna vawngtute, chatuan lal rama
lut tura Krista avanga tihdanglam ni tura inpeihte pawh chu rorel lawkna chuan
a puang chhuak bawk a. He rorelna hian,
Isua ringtute chhandam an nihnaah Pathian dikna a dinchantir a ni. Pathiana rinawma awm rengte chuan lal ram chu
an chang dawn tih a puan dawn a ni. Chu
Krista rawngbawlna tihfamkim a nihna hun chu Krista lo kal leh hmaa mihringte
tana khawngaihna kawngkhar tawpna chhinchhiahna a ni ang.
(Hebrai 8:1-5; 4:14-16; 9:11-28; 10:19-22;
1:3; 2:16, 17; Daniela 7:9-27; 8:13, 14; 9:24-27; Number 14:34; Ezekiela 4:6;
Leviticus 16; Thupuan 14:6, 7; 20:12; 14:12; 22:12).
25. Krista Lo Kal
Lehna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Krista lo kal vawihnihna hi Kohhran tan beiseina
lawmawm Chanchin Ṭha vawrtawp ropui tak a ni.
Chhandamtu lo kal lehna chu a tak tak, Amah ngei, hmuh theih leh khawvel
pumpui huapa hriat tur a ni dawn. A lo
kal leh hunah chuan mifel thi tawhte chu kaihthawh an ni ang a, mifel nungdama
lo la awmte chu tihropui an ni ang a, chungho nen chuan vanah hruai chhohvin an
awm dawn a ni, mahse mifel lote chu an thi dawn a ni. Hrilhlawkna thlur tam zawk lo thlen famkim
vek deuh thaw tawhna leh tuna kan khawvel dinhmun nena ṭangkawp hian, Krista lo
kal lehna chu a hnai tawh a ni tih an tarlang.
Chu hun lo thlen hun tur chu puan a ni lo va, chuvang chuan eng lai
pawha inring reng tura fuih kan ni.
(Tita 2:13; Hebrai 9:28; Johana 14:1-3;
Tirhkohte 1:9-11; Matthaia 24:14; Thupuan 1:7; Matthaia 26:43, 44;
1 Thessalonika 4:13-18; 1 Korinth 15:51‑54; 2 Thessalonika 1:7‑10;
2:8; Thupuan 14:14-20; 19:11-21; Matthaia 24; Marka 13; Luka 21; 2 Timothea 3:1‑5;
1 Thessalonika 5:1‑6).
26. Thihna leh
Thawhlehna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Sual man chu thihna a ni. Mahse Pathian chauh hi thi thei lo a ni
a. A tlante chu chatuan nunna a pe dawn
a ni. Chu mi hma chu thihna hi mi zawng
zawng tan engmah hre lova awmna a ni.
Krista, kan nunna chu, a lo lan hunah, mi fel kaihthawha awm tate leh
mifel nungdama lo la awmte chu tihropui an ni ang a, Lalpa tawk turin lak
chhohvin an awm dawn a ni. Thawhlehna
vawi hnihna, mi fel lote kaihthawhna chu, chu mi hnu kum sangkhat hnua lo awm
tur a ni.
(Rom 6:23; 1 Timothea 6:15, 16; Thupuan
9:5, 6; Sam 14:3, 4; Johana 11:11‑14; Korinth 15:51‑54; 1 Thessalonika
4:13-17; Johana 5:28, 29; Thupuan 20:1-10).
27. Kumsang Rorel Leh
Sual Tawpna:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Kumsang rorel hi thawhlehna hmasa leh thawhlehna
vawi hnihna inkara A mi thianghlimte nen Kristan kum sang khat chhung ro a rel
hun tur a ni. He mi hun chhung hian mi
sual thia awmte chu rorelsakin an awm ang a, lei chu tiṭiau derin, mihring
nungdam, luahtu awm lovin, mahse Setana leh a vantirhkohte luahin a awm dawn a
ni. Chu rorel zawhah chuan Krista chu A
mi thianghlimte nen, khaw thianghlim nen van aṭangin leiah an rawn chhuk dawn a
ni. Mi fel lo thia awmte kha, chutih
hunah chuan kaihthawhin an awm ang a, Setana leh a vantirhkohte chuan khawpui
chu an hual ang a; mahse Pathian hnen aṭanga meiin anni chu a kang ral ang a,
lei chu a tithianghlim ang. Tichuan
khawvel pumpui chu mi sualte leh sualna lak aṭang chuan a zalen tawh dawn a
ni.
(Thupuan 2:20; 1 Korinth 6:2, 3; Jeremia
4:23-26; Thupuan 21:1-5; Malakia 4:1; Ezekiela 28:18, 19).
28. Lei Thar:
Seventh-day Adventist-te Chuan…
Lei thar, mi felte chennaah chuan, Pathian chuan
tlante tan chatuan in a pe ang a, chatuan nunna, hmangaihna, hlimna boruak
famkim tak hnuaia Ama ang chhunga zirna nen.
Hetah hian Pathian chu A mite hnenah chuan a cheng ang a, tawrhna te,
thihna te a awm tawh lo vang a.
Inhnialna ropui tak chu a tawp tawh ang a, sual pawh a awm tawh hek lo
vang. Thil engkim, nunna nei leh nei
lote chuan Pathian chu hmangaihna a ni tih an puang ang a; tichuan chatuanin ro
a rel ang. Amen.
(2 Petera 3:13; Isaia 35:65; 17-25;
Matthaia 5:5; Thupuan 21:1-7; 22:1-5; 11:15).